A. Tanımı
MADDE 611- Ölünceye kadar bakma sözleşmesi,
bakım borçlusunun bakım alacaklısını ölünceye kadar bakıp gözetmeyi, bakım
alacaklısının da bir malvarlığını veya bazı malvarlığı değerlerini ona
devretme borcunu üstlendiği sözleşmedir.
Bakım borçlusu, bakım alacaklısı
tarafından mirasçı atanmışsa, ölünceye kadar bakma sözleşmesine miras
sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanır.
B. Şekli
MADDE 612- Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, mirasçı atanmasını içermese bile,
miras sözleşmesi şeklinde yapılmadıkça geçerli olmaz.
Sözleşme, Devletçe tanınmış bir bakım
kurumu tarafından yetkili makamların belirlediği koşullara uyularak yapılmışsa,
geçerliliği için yazılı şekil yeterlidir.
C. Güvencesi
MADDE 613- Bakım borçlusuna bir taşınmazını
devretmiş olan bakım alacaklısı, haklarını güvence altına almak üzere, bu
taşınmaz üzerinde satıcı gibi yasal ipotek hakkına sahiptir.
D. Konusu
MADDE 614- Bakım alacaklısı, sözleşmenin
kurulmasıyla bakım borçlusunun aile topluluğuna katılmış olur. Bakım borçlusu,
almış olduğu malların değerine ve bakım alacaklısının daha önce sahip olduğu
sosyal durumuna göre hakkaniyetin gerektirdiği edimleri, bakım alacaklısına ifa
etmekle yükümlüdür.
Bakım borçlusu, bakım alacaklısına
özellikle uygun gıda ve konut sağlamak, hastalığında gerekli özenle bakmak ve
onu tedavi ettirmek zorundadır.
Kabul ettikleri kişilere ölünceye
kadar bakma amacıyla kurulmuş olan kurumların bakım borcunun kapsamı ve ifası,
kendilerince hazırlanarak yetkili makamların onayından geçen genel
düzenlemelerle belirlenir. Bu düzenlemeler, sözleşmenin içeriğinden sayılır.
E. İptali ve tenkisi
MADDE 615- Bakım alacaklısı, ölünceye kadar
bakma sözleşmesi yüzünden kanuna göre nafaka yükümlüsü olduğu kişilere karşı
yükümlülüğünü yerine getirme imkânını kaybediyorsa, bundan yoksun kalanlar
sözleşmenin iptalini isteyebilirler.
Hâkim, sözleşmenin iptali yerine,
bakım borçlusunun ifa edeceği edimlerden mahsup edilmek üzere, bakım
alacaklısının nafaka yükümlüsü olduğu kişilere nafaka ödemesine karar
verebilir.
Mirasçıların tenkis ve alacaklıların
iptal davası açma hakları saklıdır.
F. Sona ermesi
I. Önel verilerek fesih
MADDE 616- Tarafların edimleri arasında önemli
ölçüde oransızlık bulunur ve fazla alan taraf kendisine bağışta bulunulma amacı
güdüldüğünü ispat edemezse diğer taraf, altı ay önce bildirimde bulunmak
koşuluyla, sözleşmeyi her zaman feshedebilir. Bu oransızlığın tespitinde,
ilgili sosyal güvenlik kurumunca, bakım borçlusuna verilenin değerine denk
düşen anapara değeri ile bağlanacak irat arasındaki fark esas alınır.
Sözleşmenin sona erdirilmesi anına
kadar geçen sürede ifa edilmiş edimler, anapara ve faiziyle birlikte
değerlendirilerek, denkleştirme sonucunda alacaklı çıkan tarafa geri verilir.
II. Önel verilmeksizin fesih
MADDE 617- Sözleşmeden doğan borçlara aykırı
davranılması sebebiyle sözleşmenin devamı çekilmez hâle gelir veya başkaca
önemli sebepler sözleşmenin devamını imkânsız hâle getirir ya da aşırı ölçüde
güçleştirirse, taraflardan her biri sözleşmeyi önel vermeksizin feshedebilir.
Sözleşme bu sebeplerden birine dayanılarak feshedildiği takdirde kusurlu taraf,
aldığı şeyi geri verir ve kusursuz tarafa, bu yüzden uğradığı zarara karşılık
uygun bir tazminat ödemekle yükümlü olur.
Hâkim, sözleşmenin önel
verilmeksizin feshini yerinde bulabileceği gibi, taraflardan birinin istemiyle
veya kendiliğinden, aile topluluğu içinde yaşamalarına son vererek, bakım
alacaklısına ömür boyu gelir bağlayabilir.
III. Bakım borçlusunun ölümü
MADDE 618- Bakım borçlusu ölürse bakım
alacaklısı, bir yıl içinde sözleşmenin feshini isteyebilir. Bu durumda bakım
alacaklısı, bakım borçlusunun iflası hâlinde, iflas masasından isteyebileceği
miktara eşit bir paranın kendisine ödenmesini, bakım borçlusunun
mirasçılarından isteyebilir.
G. Devredilemezlik, iflas ve haciz
hâlinde istem
MADDE 619- Bakım alacaklısı, hakkını başkasına
devredemez.
Bakım borçlusunun iflası hâlinde
bakım alacaklısı, borçlunun ödemekle yükümlü olduğu dönemsel gelirin elde
edilebilmesi için ilgili sosyal güvenlik kurumunca ödenmesi gereken anapara
değerine eşit bir parayı, iflas masasına alacak kaydettirme hakkını elde eder.
Bakım alacaklısı, bu alacağını
karşılamak üzere, üçüncü kişilerce borçluya karşı yürütülmekte olan hacze
katılabilir.
