A. Koşulları
I. Genel olarak
MADDE 77- Haklı bir sebep olmaksızın, bir
başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi
geri vermekle yükümlüdür.
Bu yükümlülük, özellikle
zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir sebebe
dayanması durumunda doğmuş olur.
II. Borçlanılmamış edimin ifası
MADDE 78- Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle
yerine getiren kimse, bunu ancak, kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini
ispat ederse geri isteyebilir.
Zamanaşımına
uğramış bir borcun ifasından veya ahlaki bir
ödevin yerine getirilmiş olmasından kaynaklanan zenginleşmeler geri
istenemez.
Borç
olmadığı hâlde ödenmiş olan edimin geri istenmesine ilişkin diğer kanun
hükümleri saklıdır.
B. Geri vermenin kapsamı
I. Zenginleşenin yükümlülüğü
MADDE 79- Sebepsiz zenginleşen, zenginleşmenin
geri istenmesi sırasında elinden çıkmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında
kalanı geri vermekle yükümlüdür.
Zenginleşen, zenginleşmeyi
iyiniyetli olmaksızın elden çıkarmışsa veya elden çıkarırken ileride geri
vermek zorunda kalabileceğini hesaba katması gerekiyorsa, zenginleşmenin
tamamını geri vermekle yükümlüdür.
II. Giderleri isteme hakkı
MADDE 80- Zenginleşen iyiniyetli ise, yaptığı
zorunlu ve yararlı giderleri, geri verme isteminde bulunandan isteyebilir.
Zenginleşen iyiniyetli değilse,
zorunlu giderlerinin ve yararlı giderlerinden sadece geri verme zamanında
mevcut olan değer artışının ödenmesini isteyebilir.
Zenginleşen, iyiniyetli olup
olmadığına bakılmaksızın, diğer giderlerinin ödenmesini isteyemez. Ancak,
kendisine karşılık önerilmezse, o şey ile birleştirdiği ve zararsızca ayrılması
mümkün bulunan eklemeleri geri vermeden önce ayırıp alabilir.
C. Geri istenememe
MADDE 81- Hukuka veya ahlaka aykırı bir
sonucun gerçekleşmesi amacıyla verilen şey geri istenemez. Ancak, açılan davada
hâkim, bu şeyin Devlete mal edilmesine karar verebilir.
D. Zamanaşımı
MADDE 82- Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem
hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak
iki yılın ve her hâlde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on
yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
Zenginleşme, zenginleşenin bir
alacak hakkı kazanması suretiyle gerçekleşmişse diğer taraf, istem hakkı
zamanaşımına uğramış olsa bile, her zaman bu borcunu ifadan kaçınabilir.
