Doğrusal Amortisman Yöntemi

Doğrusal amortisman metodunda, amortisman zamanın bir fonksiyonu olarak kabul edilir ve maddi duran varlığın maliyet bedeli, o varlığın kullanılabileceği süre içinde periyodik eşit tutarlarla yok edilir.

Yıllık Amortisman Tutarı=(Duran varlığın maliyet bedeli-Duran varlığın faydalı ömrü sonundaki hurda değeri)/ Duran varlığın faydalı ömrü

Doğrusal amortisman metodunun uygulaması basit ve kolaydır. Metodun bu üstünlüğüne karşın bazı sakıncaları vardır:

• Genellikle duran varlıkların yeniden satış bedeli, faydalı ömürlerinin ilk yıllarında önemli ölçüde azalır. Bu nedenle doğrusal amortisman metoduna göre hesaplanan amortismanlar, duran varlığın faydalı ömrünün ilk yıllarında işletmece satılması hallinde uğratılacak değer kaydını karşılayamaz.

• Bir duran varlığın bakım-onarım giderleri, sözkonusu varlık eskidikçe, ömrünün sonuna yaklaştıkça artar. Doğrusal amortisman metoduna göre her dönem eşit miktarda amortisman ayrıldığına göre, bakım-onarım giderleri ile birlikte işletme gelirinden indirilecek tutar, sabit değer eskidikçe artma eğilimi gösterir. Diğer bir deyişle, duran varlığın veriminin düştüğü, işletmenin gelirine daha az katkıda bulunduğu dönemlerde, amortisman ile bakım onarım giderleri olarak işletme gelirinden indirilecek tutar artar.

• Bu yöntemde, aşınma yıpranmanın arttığı normal üstü cebri çalışma dönemlerinde amortisman gideri olarak gelirden indirilecek tutar ile, duran varlığın atıl durduğu, aşınma ve yıpranmanın en az olduğu dönemlerde amortisman gideri olarak indirilecek tutar aynıdır. İşletme, olağanüstü çalıştığı dönemlerde genellikle daha fazla gelir elde ettiğine göre gerçek karın tesbiti için bu dönemlerde duran varlığın aşırı ölçüde aşınma ve yıpranmasını karşılayacak tutarda amortisman ayırabilmelidir.

• Ayrılan amortismanlar, işletmede likit olarak atıl bir şekilde tutulmayacağına diğer varlıkların elde edilmesinde kullanılacağına göre, her yıl ayrılan amortismanın işletmeye sağlayacağı gelir, amortisman hesaplarına dahil edilmelidir. Bu metod, her yıl ayrılan amortismanların işletme gelirine yapacağı katkıyı da dikkate almamaktadır. Duran valık yenileninceye kadar ayrılan amortismanlara faiz yürütüldüğü takdirde bu metoda göre ayrılan amortismanların tutarı, duran varlık maliyetini aşmaktadır.

Maliye Bedeli 20.000 TL, faydalı ömrü 10 yıl ve faydalı ömrü sonunda hurda değeri 100 TL olarak kabul edilen bir makina çin doğrusal amortisman metoduna göre her yıl ayrılması gereken amortisman tutarı;

(20.000-100)/10= 1.990 TL' dir.

Mali Tablolar Analizi, Dr. Öztin Akgüç, sf. 109, Muhasebe Enstitüsü