Günümüzde kurumsal yönetim uygulamaları geliştikçe bu uygulamaların odağındaki Yönetim Kurulu Başkanlığı ile CEO/Genel Müdür pozisyonları ve bu pozisyonların birbirleri ile olan ilişkileri tartışılmaya başlamıştır. Kurumsal yönetim uygulamalarında dünyada önde gelen eğilimlerin başında, bu iki pozisyonun birbirinden ayrılması gelmektedir.
Kurumsal yönetim uygulamalarında Yönetim Kurulu Başkanlığının ayrı bir pozisyon olarak ortaya çıkması, bu pozisyonun nasıl çalışması gerektiğinide tartışmaya açmıştır. Bu tartışmanın odağında Yönetim Kurulu Başkanı ile CEO/Genel Müdür'ün ilişkisi bulunmaktadır. Bu ilişkin nasıl yürütülecektir? Bu ilişkinin temel çerçevesi nedir? Yaşanacak muhtemel problemler neler olabilir ve bu problemler nasıl çözülebilir? Bu ilişkiye ilişkin iyi uygulamalar nelerdir?
İyi kurumsal yönetim uygulamaları, Yönetim Kurulu Başkanı ile CEO/Genel Müdür arasında sağlıklı bir şekilde tesis edilmiş ve yürütülen bir ilişkinin şirketin tüm paydaşlarına (yatırımcılar, müşteriler, çalışanlar, tedarikçiler gibi) değer kattığını göstermiştir. Bu nedenle günümüzde bu ilişkinin başarılı olmasındaki anahtar konular veya başarısızlığa götüren unsurlar özellikle paydaşlar tarafından incelenmeye ve tartışılmaya başlanmıştır.
Aşağıda bu ilişkide dikkate alınması gereken önemli unsurlar özetlenmiştir:
I - Başkan ile CEO/Genel Müdür arasındaki "Uyum"
Yönetim Kurulu Başkanı le CEO/Genel Müdür arasında uyumu sağlayan unsurlar nelerdir? Bunların başında iletişim, karşılıklı saygı ve güven, profesyonellik ve şahısların karakteristik özellikleri gelmektedir. Özellikle bu unsurlar içinde iletişim ön plana çıkmaktadır. İyi bir iletişim, ilişkinin doğru bir şekilde tesis edilmesi ve sürdürülebilmesi açısından kritik öneme sahiptir. İyi iletişimin tanımı kişiden kişiye değişebildiği için, bu noktada yönetim kurullarında "iyi iletişim” nasıl olmalıdır sorusu üzerinde düşünülmesi gerekir. "İyi iletişim” söylemesi kolay ancak uygulaması oldukça zor bir süreçtir.
İletişim noktasında dikkate alınacak unsurlar:
a) Sık ve açık iletişim
b) İletişimde denge ve iki taraflı etkin iletişim
c) Yakın ancak şahsi olmayan iş ilişkisi
d) Kişisel nitelikler
II - Çalışma çerçevesinin açık bir şekilde belirlenmesi
Şirketin amaçları ve stratejik yönüne ilişkin ortak bir görüşün olması, açık bir şekilde tanımlanmış sorumluluklar ve yetkiler ile etkin çalışan prosesleri de içeren "genel çalışma çerçevesi", Yönetim Kurulu Başkanı ile CEO/Genel Müdür arasındaki ilişkinin sağlıklı olması açısından kritik unsurlardır. Bu genel çerçeve, açık iletişim ve iyi bir uyum ile tesis edilebilirken, doğru kurulmuş bir çerçevede ilişkide güvenin ve güçlü bir iletişimin oluşmasına yardımcı olacaktır.
Bu çerçevenin ana unsurları aşağıdaki başlıklar altında özetlenebilir
a) Ortak vizyon ve iş yapma isteği
b) Açık bir şekilde tanımlanmış roller
c) Tartışma ve karar verme sürecinde etkin uygulanan prosesler
d) Liderlik planlaması
III - Destekleyi ve uygun çalışma ortamı
Destekleyici ve uygun bir ortamın varlığı (örneğin doğru bir kadro ile birlikte çalışmak gibi) Yönetim Kurulu Başkanı ile CEO/Genel Müdür arasındaki ilişkiyi olumlu yönde etkilemektedir. Güçlü ve katkı sağlayan bir yönetim kurulu ile yetkin, ulaşılabilir ve istekli bir yönetim kadrosu ve açık çalışma kültürü Başkan ile CEO/Genel Müdür arasındaki ilişkinin etkin olmasını sağlayan faktörlerdir. Yönetim kurulunun etkin olmadığı yerlerde problemler beklenebilir. Yöneticilerin, yönetim kurulunu zayıf veya fazlaca müdahaleci gördüğü durumlarda da problemler ile karşılaşılabilir.
Bu hususa ilişkin önemli unsurlar aşaşıdaki gibidir:
a) Yetkin ve destek sağlayan yönetim kurulu
b) Yetkin, ulaşılabilir ve istekli yönetim kadroları
c) Şirkete uygun doğru kültür
Kaynak: The Effective Chair-CEO Relationship: Insight from the Boardroom, By Elise Walton, PhD, February 2011
