Yönetim İhtilaflarının Çözümünde Kurumsal Yönetimin Rolü
İyi kurumsal yönetim uygulamalarının hayata geçmediği şirketlerde paydaşlar ve menfaat sahipleri arasında ihtilafların ortaya çıkma riski artmaktadır.
Kurumsal yönetim ihtilafları farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Genellikle karşılaşılan kurumsal yönetim ihtilafları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
Şirket hissedarları ile yönetim kurulu arasındaki ihtilaflar: Bir hissedar ve hissedar grubu haklarının ihlal edildiğini ve hisse değerlerinin düştüğünü iddia edebilir.
Yönetim kurulu ile yönetim ve genel müdür /CEO arasındaki ihtilaflar: Yönetim kurulu genel müdür veya CEO'yu işe alır ve şirketi yönetmesi için yetki verir. Yönetim kurulu CEO'nun performansını sorgulayabilir ve bu performanstan tatmin olmayabilir. Bunun yanında CEO'nun da yönetim kurulunun karar verme mekanizması ile ilgili endişeleri olabilir. Her iki durum da iş ortamını olumsuz anlamda etkileyebilir, şirketin verimliliği ve değeri düşebilir.
Yönetim kurulu üyeleri arasında ihtilaflar: Bu durum yönetim kurulu başkanını, CEO / genel müdürü ve diğer icracı ve icracı olmayan yönetim kurulu üyelerini içerebilir.
Kontrolü elinde tutan hissedar ile azlık haklarına sahip hissedar arasındaki ihtilaflar: Kontrolü elinde tutan hakim ortak şirketin kaynaklarını kendi menfaatleri doğrultusunda şirketten çıkarabilir ve küçük hissedarı zarara uğratabilir.
Borç veren ile şirketin hissedarları veya yönetimi arasında ortaya çıkan ihtilaflar: Borç veren banka veya finans kurumu şirketin iflası durumunda zararı bölüşürken, borç geri ödemesi sonucunda kazanılan para hariç, şirketin elde ettiği yüksek karlara ortak olamamaktadır. Borç bir kere kurumdan alındıktan sonra, hissedarlar veya yönetim ilgili finans kurumunun almak istemeyeceği riskli yatırımlara girmeyi tercih edebilir.
İhtilafların Niteliklerinin Anlaşılması
Kurumsal yönetim uygulamalarından kaynaklanan ihtilaflarının anlaşılabilmesi için şirketlerde karşılaşılan diğer ihtilaflar ile ayrımın ortaya konulması faydalı olacaktır. Örneğin bir tedarikçi ile kontratın koşullarına ilişkin yaşanan ihtilaf, şirketin işleri ile ilgili iken kurumsal yönetim uygulamalarını ilgilendirmez. Yönetim kurulunun gözetim rolü çerçevesinde bu kontrata ilişkin bilgi yönetim kuruluna verilir ancak sorun genellikle şirketin belirli politika ve prosedürleri çerçevesinde yönetim tarafından çözüme kavuşturulur. Diğer taraftan yönetim şirket politikalarına aykırı olarak ilişkili şirketlerle bir işlem yapmış ise bu husus bir kurumsal yönetim ihtilafı olabilir.
Kurumsal Yönetimin Uygulandığı Yerde İhtilaf Olmaz mı?
Kurumsal yönetim unsurları açısından iyi yönetilen şirketlerde ihtilafların ortaya çıkması daha az muhtemeldir. Ancak iyi kurumsal yönetim uygulamaları ihtilafların hiç olmayacağı anlamına da gelmemelidir. Önemli olan herhangi bir ihtilaf çıktığında, yönetim kurulu, yatırımcılar ve diğer menfaat sahiplerinin bu ihtilafın en kısa süre içinde ve en az maliyetle çözümüne ilişkin sağlıklı bir politika ve prosedüre sahip olmasıdır. Özellikle yönetim kurulu ortaya çıkan herhangi bir uyuşmazlığın etkin ve hızlı bir şekilde ve kesinlikle şirketin markasını ve itibarını zedelemeden önce çözülmesini sağlamalıdır.
İhtilaflara Nasıl Bir Çözüm?
Günümüzde yukarıda belirtilen tarzdaki ihtilafların çözümünde geleneksel yaklaşımlar (dava yolu veya düzenleyici otorite aracılığı ile) çok pahalı ve geç çözümler üretmektedir. Bir çok ülkede adalet sistemini zayıf ve yavaş ilerlemektedir. Bu nedenle ihtilafların mahkemeye gitmeden çözümüne ilişkin esnek yaklaşımlar sunan alternatif ihtilaf çözüm yolları dünyada hızla uygulama alanı bulmaktadır. Bu mekanizmalar genellikle isteğe bağlı ve gizli bir şekilde yürütülmektedir. Yöntemin faydalarından dolayı dünyada bir çok düzenleyici otorite bu tarz arabuluculuk uygulamalarını özendirmektedir.
