Şirket Sahipliği ile Şirket Yönetiminin Birbirinden Ayrılması
Kurumsal yönetim, şirketin sahipliği ile şirketi yöneten ve kontrol edenin birbirinden ayrılmasından ortaya çıkan sorunların etkilerini asgari seviyeye indirmeye çalışan prensip ve uygulamalar bütünüdür.
Günümüz modern şirket yapılanması (özellikle borsa şirketlerinde), şirket sahipliği ile şirketi yöneten ve kontrol eden yapıların birbirinden ayrılması şeklindedir. Diğer bir deyişle hissedar (temsil edilen taraf) ile şirketi yöneten ve kontrol eden (temsil eden taraf - Yönetim Kurulu ve Yönetim) farklı gruplardır. Bu yapılanma ile temsil edilen taraf, temsil eden tarafa kendisine bu kapsamda hizmet etmesini talep etmiş ve belirli ölçüde karar verme yetkisini delege etmiştir. Bu ilişki ticaret kanunları çerçevesinde hukuki olarak da ortaya konmaktadır. Şirketin sahipleri ile yönetenlerin çıkarları birbirinden farklı olması nedeniyle yukarıda bahsedilen yapılanmanın içsel sorunları vardır. İşte bu noktada kurumsal yönetim uygulamaları özellikle yönetenlerin kendi menfaatlerini şirket sahiplerinin menfaatlerinin önüne koyma riskini asgari seviyeye indirmeye çalışır. Hissedarlar ile yönetimin (Yönetim kurulu ve yönetim) ayrılmasından kaynaklanan kurumsal yönetim sorunlarının ağırlıklı olarak temel sebebi olan çıkar çatışmalarını tetikleyen faktörler aşağıdaki gibi özetlenebilir;
- Şirket sahipleri ile yöneticilerin risk algıları farklıdır. Şirket sahipleri risk alma konusunda tutucu iken, yöneticilerin risk iştahları hedefleri doğrultusunda yüksek olabilir,
- Yöneticiler çoğu zaman sabit bir gelire sahipken, şirket sahipleri ise temettü yolu kalan kardan paylarını alırlar,
- Şirketin sahipliği ile kontrol edenleri birbirinden ayrıldığı için, yöneticiler karar verme mekanizmasında yer alırken, şirket sahibi bu sürecinde dışında kalabilmektedir,
- Asimetrik bilgi: Temsil eden tarafın (yani yönetimin), temsil edilen taraftan (yani şirket sahiplerinden) daha fazla ve kaliteli bilgiye sahip olmasıdır. Genelde şirket yöneticileri şirketin işleri ve kendi performansları ile ilgili daha fazla bilgiye sahiplerdir.
